Gabatarwa
Aliko Dangote, shugaban kamfanin Dangote Group, yana cikin jerin manyan 'yan
kasuwa da suka yi tasiri ba kawai a Afrika ba, har ma a duniya. Dangote shi ne
mutum mafi arziki a Afrika, kuma rayuwarsa ta cika da darussa na jajircewa,
hangen nesa, da ci gaban tattalin arziki. Wannan makala za ta yi nazari mai
zurfi a kan rayuwarsa, daga yadda ya fara har zuwa irin gudunmawar da ya bayar
a fannin kasuwanci, al'umma, da rayuwar yau da kullum.
Farkon Rayuwa da Ilimi
Aliko Dangote an haife shi ranar 10 ga Afrilu, 1957, a Kano,
Najeriya. Ya fito daga dangin Alhassan Dantata, babban ɗan kasuwa da ya shahara
a zamaninsa da kuma kasancewa daya daga cikin masu arziki a Najeriya kafin
samun 'yancin kai. Wannan alaka ta danginsa da kasuwanci ta yi tasiri sosai
wajen tunanin Dangote tun yana ƙarami.
Dangote ya fara kasuwanci tun yana yaro, inda ya kasance
yana sayar da alewa da sauran kayan marmari a makaranta don samun kuɗi. Yayin
da ake ganin wannan kamar abin wasa a lokacin, wannan matakin ya fara gina
tunaninsa na kasuwanci da jajircewa.
Bayan kammala karatunsa na farko a Kano, Dangote ya tafi
Masar, inda ya samu digiri a fannin kasuwanci daga jami’ar Al-Azhar. Wannan
ilimi ne ya zama ginshiƙi wajen tsara dabarunsa na kasuwanci a nan gaba.
Farkon Harkokin Kasuwanci
Bayan dawowarsa daga karatu a shekarar 1977, Dangote ya kafa
kamfanin Dangote Group a Legas. Ya fara ne da harkokin ciniki, inda ya ke saye
da siyar da kayan abinci kamar sukari, shinkafa, nama, da sauran kayan
masarufi.
Da taimakon bashin kuɗi daga danginsa da ƙwarin guiwa,
Dangote ya samu damar faɗaɗa harkokin kasuwancinsa cikin gaggawa. A cikin ‘yan
shekaru, kamfaninsa ya zama babban mai samar da kayan masarufi a Najeriya.
Daukakar Kamfanin Dangote Group
Dangote Group ya zama daya daga cikin manyan kamfanoni a
Najeriya, yana gudanar da harkokinsa a sassa daban-daban na tattalin arziki.
Daga samar da siminti zuwa sarrafa sukari, kamfanin ya taka rawa wajen gina
tattalin arzikin Najeriya.
Dangote Cement
Dangote Cement ya zama jagora a fannin samar da siminti a
Afrika, yana da masana’antu a Najeriya, Ghana, Senegal, da sauran kasashen
Afrika. Wannan kamfani ne ya taimaka wajen rage dogaro da siminti daga ƙetare,
wanda ya yi matuƙar rage kashe kuɗin Najeriya a wajen shigo da kaya.
Dangote Sugar Refinery
Dangote ya kuma yi fice a fannin sarrafa sukari, inda ya
samar da babbar masana’anta a Najeriya. Wannan ya taimaka wajen tabbatar da
wadatar kayan abinci da rage shigo da sukari daga ƙetare.
Dangote Refinery
A wani babban mataki na tarihi, Dangote ya kafa babbar
masana’antar mai ta Dangote Refinery, wadda ake sa ran za ta zama babbar
masana'antar tace mai a duniya. Wannan masana’anta, idan ta fara aiki, za ta
rage dogaron Najeriya kan shigo da man fetur daga ƙetare, kuma ta samar da
ayyukan yi ga dubban mutane.
Goyon Baya ga Al’umma
Aliko Dangote ba wai kasuwanci kawai ya tsaya ba; ya kafa
gidauniyar Dangote Foundation wadda ke aiki don inganta rayuwar al’umma.
Gidauniyar ta yi fice wajen bayar da tallafi a fannonin kiwon lafiya, ilimi, da
rage talauci.
Goyon Baya a Fannin Kiwon Lafiya
Dangote Foundation ta bayar da miliyoyin daloli don
tallafawa yaƙi da cutar shan-inna (polio) a Najeriya, wanda hakan ya taimaka
wajen rage yaduwar cutar a ƙasar. A lokacin annobar COVID-19, gidauniyar ta
bayar da tallafin kayan kiwon lafiya da kudade don yaƙi da cutar.
Tallafin Ilimi da Tattalin Arziki
A fannin ilimi, gidauniyar ta gina makarantu da kuma
tallafawa dalibai da tallafin karatu. A fannin tattalin arziki kuma, gidauniyar
ta bayar da jari ga mata da matasa don fara sana’o’i a yankunan karkara da
birane.
Matsayi a Duniya da Nasarori
Dangote ya kasance mutum mafi arziki a Afrika bisa rahoton
mujallar Forbes, inda darajar dukiyarsa ta kai dala biliyan 14. Wannan matsayi
ya tabbatar da irin gudunmawar da ya bayar wajen gina tattalin arziki da
bunkasa masana’antu a Afrika.
An ba shi lambar yabo iri-iri daga ƙasashe daban-daban
saboda gudunmawarsa, ciki har da lambar yabo ta GCON daga gwamnatin Najeriya da
kuma karramawa daga ƙungiyoyi na duniya.
Kalubale da Darussan Nasara
Duk da irin nasarorin da Dangote ya samu, ya fuskanci
kalubale da dama, musamman a fannin manufofin gwamnati da matsalolin kasuwanci
a Najeriya. Duk da haka, hangen nesa da ƙwarewarsa sun taimaka masa wajen shawo
kan waɗannan matsaloli.
Darussan da za a koya daga tarihin sa sun haɗa da:
- Muhimmancin
jajircewa da sadaukarwa.
- Yin
amfani da damar da ake da ita a gida.
- Muhimmancin
bayar da gudunmawa ga al’umma.
Kammalawa
Tarihin Aliko Dangote yana nuna yadda za a iya canza rayuwa
daga ƙaramin mataki zuwa babban matsayi idan aka yi aiki tukuru da hangen nesa.
A matsayinsa na jagoran kasuwanci, Dangote ya zama abin koyi ga miliyoyin
mutane a Najeriya da Afrika baki ɗaya.
Harkokinsa na masana’antu, taimakon al’umma, da hangen
nesansa na ci gaba sun tabbatar da cewa ba wai kawai shi ne mafi arziki a
Afrika ba, har ma yana daga cikin mutanen da suka yi tasiri a duniya baki ɗaya.
