Mauritania tana daya daga cikin kasashen Afrika da ke dauke da tarihi mai tsawo da kuma al’adu masu matukar daraja. Kasar tana a yammacin sahara, wanda ta hada da iyaka da kasashen Aljeriya, Mali, Senegal, da Tekun Atlantika. Mauritania ta zama cibiyar tarihi da al’adu, wanda ke dauke da al’umma daban-daban da suka samo asali daga kabilu na Berber, Arab, da kuma Sahelian. Hakan ya sa Mauritania ta kasance cikin manyan kasashen da ke da rawar tarihi, siyasa, al'adu, da kuma tasiri a cikin Afrika da ma duniya baki daya. Daga samuwar al'ummominta har zuwa ci gaban zamanin da, Mauritania ta samu daukaka a matsayin wurin tarihi mai daraja.
A wannan rubutu, za mu duba tarihin Mauritania daga lokacin
da aka fara zama a wannan yanki, ta yadda aka kafa al’adun kasar, har zuwa
lokacin da ta samu ‘yancin kai daga Faransa. Za mu kuma bayyana yadda kasar ta
ci gaba, da kuma yadda take taka rawa a cikin gwagwarmayar al’umma da kuma
bunkasar tattalin arzikin duniya.
Tarihin Mauritania a Zamanin Da
Mauritania tana dauke da tarihi mai matukar daraja wanda ya
shafi al'ummomin da suka zauna a yankin tun zamanin dā. Wannan tarihin ya samo
asali daga cikin al'ummomi na Berber, Arab, da kuma Sahelian wadanda suka taka
rawa mai kyau a cikin samar da al'adun kasar.
1. Samuwar Al'ummomin Berber da Arab
A cikin shekaru masu yawa kafin zuwan addinin Musulunci da
kuma karfin masarautu a yammacin Afrika, Mauritania ta kasance cikin yankin da
al'ummomin Berber suka kafa tasirinsu. Wannan al'umma ta kasance tana da al’adu
na musamman wadanda suka shafi sana’o’in hannun gida da kuma ilimi. Al'ummomin
Berber na Mauritania sun shahara wajen tsara gine-ginen gargajiya da kuma aikin
hannu, suna amfani da kayan dinkin fata, zane-zane, da kuma gini.
Kafin zuwan al'ummomin Arab a Mauritania, yankin na da hadin
kai tsakanin Berber da wasu kabilun Sahelian. Zuwa daga karni na 7, an sami
shigar al’ummomin Arab cikin Mauritania ta hanyar yaki da kuma da’awar yaduwar
addinin Musulunci. Wannan haduwa ta kafa wani sabon yanayi na al'adu da
tsare-tsaren mulki da ya wuce na Berber. Al'ummomin Arab sun kawo addinin
Musulunci wanda ya zama ginshikin al'adun kasar a yau.
2. Masarautar Ghana da Mali
A cikin karni na 8 da na 9, Mauritania ta shiga cikin
masarautun Sahelian wanda suka shahara a yammacin Afrika, musamman Masarautar
Ghana da Mali. Masarautar Ghana tana daya daga cikin masarautun da suka mamaye
yankin Sahel, inda ta hada da yankunan Mauritania na yau. Wannan masarauta ta
kasance tana gudanar da kasuwanci mai yawa da sauran al’ummomi a wajen
zinariya, zuma, da sauran kayayyakin amfanin gona.
A lokacin masarautar Mali, Mauritania ta shiga cikin wannan
gagarumar masarauta a lokacin da ta kara samun ci gaban kasuwanci da al'adu.
Mali ta shahara wajen tara zinariya da haɓaka ilimi da fasahar zamani, wanda ya
haifar da tasiri mai kyau a yankin. Mauritania ta kasance cikin wannan hadin
kai a matsayin wani yanki mai muhimmanci na tattalin arziki da kuma ilimi.
3. Yaduwar Musulunci da Tasirinsa
Addinin Musulunci ya shahara sosai a Mauritania tun daga
karni na 11. A lokacin, al’ummomi da dama a Mauritania sun karbi addinin
Musulunci, wanda ya zama ginshikin al’adun kasar. A cikin wannan lokaci ne
Mauritania ta zama daya daga cikin wuraren da aka kafa masarautu da suka yi
fice wajen yada ilimin Musulunci a cikin yammacin Afrika. A wannan lokacin,
Mauritania ta fara zama cibiya ga ilimin addini, wanda ya kasance tare da ci
gaban al’adun Musulunci.
Daga wannan lokaci, al'ummomin Mauritania sun zama masu
dogaro da Musulunci wajen gudanar da al’amurran su, daga tsarin zamantakewa har
zuwa mulkin siyasa. Wannan tasiri ya shafi tsarin shari’a da kuma yadda
al’ummar kasar ke gudanar da rayuwarsu na yau da kullum. Har ila yau, Musulunci
ya zama ginshikin mulki da kuma tsarin ilimi, wanda ya girmama karatun
Al-Qur'ani da tafsir.
Tarihin Mauritania a Zamanin Mulkin Mallaka
1. Mulkin Mallaka na Faransa
Mauritania ta kasance cikin mulkin mallaka na Faransa daga
karni na 19 har zuwa shekarar 1960. Wannan zamanin mulkin mallaka ya shafi
kabilu da al'adu a Mauritania. Faransa ta shigo Mauritania a cikin shekaru
1800, inda ta kafa tsarin mulki da ya rike al’ummomi cikin mulkin mallaka.
Wannan mulkin ya sanya Mauritania cikin wani yanayi na ƙarancin ‘yanci da
matsaloli a fannin rayuwa da tattalin arziki.
Faransa ta yi amfani da albarkatun kasa na Mauritania wajen
bunkasa tattalin arzikin Faransa, amma wannan ya haifar da rashin ci gaban
al'umma. Wannan lokacin yana daya daga cikin lokutan da aka yi amfani da karfin
soja da mulkin tawaye wanda aka fi sani da tsarin mulki na soja.
2. Gwagwarmayar Samun ‘Yancin Kai
A cikin shekarun 1940 da 1950, Mauritania ta fara
gwagwarmaya ta neman ‘yancin kai daga mulkin Faransa. A wannan lokacin, matasa
da ‘yan kasuwa sun gudanar da harkokin neman ‘yancin kai ta hanyar amfani da
gwagwarmayar siyasa, har ma da zamanin juyin mulki. Wannan gwagwarmayar ta kara
samun kuzari a shekarar 1960, lokacin da Mauritania ta samu ‘yancin kai daga
Faransa. Wannan lokacin yana da matukar muhimmanci ga kasar, domin yana kawo ci
gaban mulki da kuma tafiyar da al’amurran siyasa da zamantakewa.
Rayuwar Mauritania Bayan Samun ‘Yancin Kai
1. Mulkin Mokhtar Ould Daddah da Gwagwarmayar Siyasa
Bayan samun ‘yancin kai a shekarar 1960, Mokhtar Ould Daddah
ya zama shugaban kasa na farko na Mauritania. A wannan lokacin, ya gabatar da
sabbin tsare-tsaren mulki da nufin bunkasa tattalin arziki da kuma ilimi. Duk
da haka, tsarin mulkin sa ya fuskanci kalubale daga kabilanci da kuma
matsalolin tattalin arziki. Daddah ya yi kokarin samar da ci gaban kasa, amma
ya kasa magance matsalolin tsaro da tattalin arziki, wanda ya sa aka yi juyin
mulki a shekarar 1978.
2. Mulkin Soja da Tasirin Siyasa
Daga shekarar 1978 zuwa 2005, Mauritania ta kasance cikin
mulkin soja wanda ya sanya kasar cikin yanayi na rashin ci gaba. Duk da haka, a shekarar 2005,
Mauritania ta sake samun sabbin canje-canje na siyasa da kuma ci gaban
demokradiyya. Wannan lokacin yana daya daga cikin mafi muhimmancin canje-canje
na tarihi, saboda ya kawo zaman lafiya da ci gaban al'umma.
3.
Matsalolin Kabilanci da Bunkasar Harkokin Kasa
Kabilanci
yana daga cikin manyan matsalolin da Mauritania ke fuskanta. Bambancin kabilu
tsakanin Arab da kabilun Haratin da Soninké ya shafi tsarin zamantakewa da kuma
tasirin gwamnati. Wannan bambancin kabilu yana daga cikin al'amurran da suke
bukatar kulawa da tsare-tsare masu kyau.
Kammalawa
Tarihin Mauritania yana dauke da abubuwan ban sha'awa, daga
haduwar al'ummomi na Berber, Arab, da Sahelian, zuwa tasirin Musulunci da kafa
masarautu, da kuma mulkin mallaka na Faransa. Kasar ta samu nasarori da dama, amma ta
fuskanci kalubale na siyasa, tattalin arziki, da zamantakewa. Duk da
haka, Mauritania ta ci gaba da zama cibiya ga al'adu da tarihi na Afrika, tana
taka rawa a cikin ci gaban yankin da kuma duniya baki daya. Wannan tarihin ya
nuna karfin al'umma da kuma kudirin da Mauritania ke da shi wajen ci gaban
kanta da kuma kawo sauyi mai dorewa.
